Sny, marzenia, inspiracje – zamek Haut-Koenigsbourg

Masywny zamek obronny góruje nad horyzontem. Czasem można mieć wrażenie, że jego najwyższy miedziany dach dosłownie płonie w słońcu. Château du Haut-Koenigsbourg odwiedza ponad pół miliona turystów rocznie, a w tym roku startuje w konkursie na ulubiony zabytek Francuzów roku 2014. Oprócz zwiedzania zrobiłam mały research dlaczego i kogo inspiruje ta dwunastowieczna warownia pełniąca aktualnie funkcję muzeum średniowiecza.

Sny o potędze

Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z XII wieku. Zbudowany na szczycie najwyższego wzgórza w okolicy (na wysokości 755 m) w miejscu, gdzie krzyżowały się najważniejsze drogi handlowe regionu – szlak zboża, wina, soli i srebra jak róża wiatrów epoki. W rękach Habsbourgów do czasu wojny trzydziestoletniej, kiedy w wyniku miesięcznego oblężenia, twierdza zostaje zdobyta, zburzona i spalona przez protestanckie wojska szwedzkie.

W dziewiętnastym wieku nad ruinami wiatr wieje ku odnowie. Nowy właściciel, ostatni niemiecki cesarz, Wilhelm II Hohenzollern, wpada na pomysł. Postanawia odbudować zamek i uczynić z niego widoczny dla wszystkich znak germańskiej mocy.

Prace zostały wykonane szybko i z rozmachem w ciągu zaledwie 8 lat, a oficjalne otwarcie odbywa się w 1908. Jednak marzeniom cesarza wchodzą w drogę postanowienia traktatu wersalskiego, dzięki którym Alzacja – i château – na nowo powróciły w ręce Francji. Kończy się pewna epoka.

Zamek opowiada o swoich byłych właścicielach, ich snach oraz przemijaniu. Orły Hohenzollernów i Habsbourgów spoglądają dumnie z emblematów, którymi ozdobione są mury i wnętrza.

Inspiracja artystów

To bardzo piękna rekomendacja. Każda turystyczna atrakcja by tak chciała.. Średniowieczna twierdza jest zamieszana w powstanie kilku dzieł kina.

Jean Renoir kręcił tu sceny z „Towarzyszy broni” („La Grande Illusion”), filmu który został nominowany do Oskara w kategorii najlepszy film roku 1939. John Howe, scenarzysta „Władcy Pierścieni” Petera Jacksona, patrząc na jej mury obmyślał szczegóły twierdzy Minas Tirith, legendarnej stolicy Gondoru.

Dla bardzo charakterystycznego japońskiego reżysera, Hayao Miyazaki, ważna okazała się podróż do Francji, którą odbył w 2001 roku. Zwiedzanie Colmar i Haut-Koenigsbourg wpłynęło na kształt głośnego filmu „Ruchomy zamek Hauru” („Howl’s Moving Castle”).

Wizje ucieleśnione

Kto dołożył się do tego, że Haut-Koenigsbourg karmi wyobraźnię? Przede wszystkim niemiecki architekt, specjalizujący się w renowacji zamków, kumpel cesarza czyli Bodo Ebhardt. Wilhelm II obarczył go odpowiedzialnością za całość prac na Haut-Koenigsburg (który występował wtedy jako Hohkönigsburg). Był dobry w tym, co robił. Zdecydowanie musiał to lubić! Patrząc na fotografie budowli „przed” i „po” rekonstrukcji można się zastanawiać, czy na pewno to to samo miejsce i ta sama budowla.

Na zamku duże wrażenie robią freski i ścienne malowidła. Ich autorem był smutny francuski malarz, Léo Schnug, który całe życie zmagał się z traumami dzieciństwa, a ostatnie lata życia spędził na oddziale psychiatrycznym.

Jego za-wrażliwą duszę i prze-bogatą wyobraźnię koiło tworzenie i alkohol. O ogromie talentu świadczą nie tylko ściany szacownego zamku, ale również mniej szacownych knajp, alzackich winstub’ów. Sceny walk, rycerzy i księżnych, polowań i turniejów rycerskich, które możemy oglądać w Sali Uczt (La salle du Kaiser) i Sali Trofeów (La salle des trophées de chasse) na Haut-Koenigsbourg, utkane są ze wyobrażeń średniowiecza, artystycznej wrażliwości i melancholii.

My na zamku Haut-Koenigsbourg

Château de Haut-Koenigsbourg pomaga marzyć. Wystarczy wspiąć się na wieżę i wyjrzeć. Widok zapiera dech w piersiach. Wyobraźnia romantyczna czy twórcza z łatwością pofrunie nad alzacką równiną (plaine d’Alsace) i dotknie zboczy Wogezów, Szwarcwaldu, a nawet cienia Alp. Z takiej perspektywy baszty zamku będą wyglądały jeszcze bardziej majestatycznie – tak oto królują nad całym horyzontem, tak oto przetrwały dziewięć wieków i są jeszcze okazalsze niż w dniu powstania. W dole szerokie pola winnic i wioski, drobne jak mgnienie oka. W górze przestrzeń. Można tak stać i stać i patrzeć.