Na początku marca Francję obiegła wiadomość o nowych monetach, które wejdą do obiegu jeszcze latem tego roku. Na nominałach 10, 20 i 50 eurocentów postanowiono uhonorować popularne i podziwiane w kraju kobiety, a wśród nich, obok osobistości takich jak Simone Veil i Joséphine Baker, znajdzie się również… Maria Skłodowska-Curie. Trzeba przyznać, że ten polski akcent bardzo cieszy i napawa patriotyczną dumą – tym bardziej, że aktualnie na naszych banknotach i monetach nie widnieje ani jedna kobieta.
W związku z tym przygotowałam dla Was krótkie zestawienie z informacjami na temat naszej spoczywającej w Panteonie Noblistki. Jestem bardzo ciekawa, które z nich zaskoczą Was najbardziej!
1/ Francuzi nie znają Marii Skłodowskiej – znają tylko Marię Curie
Kiedy zapytałam mojego męża, czy wie, że Maria Skłodowska-Curie zostanie niedługo twarzą 50-cio eurocentówki, odpowiedział krótkie: „Kto?”.
– Noooo… Maria Skłodowska-Curie.
– Hm… nie znam!
– Jak to nie znasz? Polka, która otrzymała dwie nagrody Nobla z chemii. Leży pochowana w Panteonie!
– Aaaaa! Maria Curie!!!!
W taki oto sposób dowiedziałam się, że Francuzi znają Marię Skłodowską-Curie jako Marię Curie.
Podobno ona sama, mieszkając we Francji, mówiła o sobie per „Madame Curie”, więc w sumie nie ma się czemu dziwić. Oczywiście przy okazji można jednak uświadamiać Francuzów, że „ich” Maria Curie to… nasza Polka z Warszawy była!
2/ Maria i Bronisława na Sorbonie
W Polsce kobiety nie miały jeszcze wstępu na studia wyższe, więc dwie siostry, Bronisława i Maria Skłodowskie, wyemigrowały do Francji, aby uczyć się na Sorbonie. Pierwsza wyjechała starsza z nich, Bronisława, a Maria utrzymywała ją, gdy ta studiowała. Następnie to Bronisława utrzymywała Marię, gdy to ona kształciła się na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym.
3/ W podróży poślubnej na rowerach
W podróż poślubną z fizykiem, Pierre’em Curie, pojechali na rowerach. Podobno Maria do tej podróży skróciła swoją długą suknię i wybrała się bez kapelusza. Wszystkie te trzy rzeczy – rower, suknia i kapelusz – były ostentacyjnym łamaniem ówczesnych konwenansów.
4/ Polon na cześć Polski oczywiście
Pierwszym pierwiastkiem, który odkryli Maria i Pierre, był polon. Nazwany został na cześć Polski, ojczyzny, która do końca życia była Marii bardzo droga.
5/ Dla kogo ten Nobel?
Do pierwszej nagrody Nobla za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości został zgłoszony jedynie Pierre Curie. Maria była postrzegana jedynie jako żona, która „pomagała” mężowi w jego pracy. Było to znamienne dla epoki oraz ówczesnej pozycji kobiet.
Z badaniami było w rzeczywistości dokładnie odwrotnie – to Pierre pomagał w nich swojej żonie. To Maria pisała pracę doktorską na temat promieniotwórczości uranu oraz była przekonana, że istnieją w przyrodzie również inne pierwiastki o podobnych właściwościach promiennych.. Piotr przyłączył się do jej badań, widząc ich ogromną wartość i potencjał.
Ostatecznie Nobla odebrali wspólnie, dzięki ingerencja Pierre’a Curie, który zwrócił się do komitetu noblowskiego, podkreślając fundamentalny wkład swojej żony w obszar badań.
6/ Maria Curie, pierwsza kobieta profesor na Sorbonie
Po tragicznej śmierci swojego męża Maria objęła po nim katedrę fizyki, stając się tym samym pierwszą kobietą, która wykładała na Sorbonie.
7/ Przyjaciółka Alberta Einsteina
Maria Skłodowska-Curie przez lata pozostawała w bliskiej relacji przyjacielskiej z Albertem Einsteinem. Oprócz naukowych pasji, łączyło ich uwielbienie górskich wędrówek – Einstein próbował również zarazić ją miłością do żeglarstwa.
8/ Jedna z pierwszych kobiet z prawem jazdy
Maria Curie była jedną z pierwszych kobiet w historii, które zrobiły prawo jazdy. Bezpośrednim celem była możliwość prowadzenia furgonetki z aparatem rentgenowskim. Podczas I wojny światowej zorganizowała sieć tego typu ciężarówek – nazywane „małymi Curie” robiły zdjęcia rentgenowskie rannym żołnierzom.
Jeśli mieszkasz we Francji i zastanawiasz się, jak zarejestrować swój polski samochód, instrukcję znajdziesz w tym tekście.
9/ Pierwsza kobieta z podwójną nagrodą Nobla
W 1911 roku Marii Skłodowskiej-Curie przyznano drugą nagrodę Nobla. Została tym samym pierwszą kobietą, którą dwukrotnie odznaczono tym wyróżnieniem.
Jednak i w tym przypadku nie uniknęła problemów. Po tym jak kilka lat po śmierci męża wdała się w romans z żonatym fizykiem z czwórką dzieci, komitet noblowski radził jej zostać w domu i nie przyjeżdżać po odbiór nagrody. Maria Skłodowska-Curie do Sztokholmu przyjechała i osobiście odebrała Nobla.
10/ Założyła Instytut Radowy w Polsce
To instytut badawczy i placówka onkologiczna, którą dziś nazywa się Narodowym Instytutem Onkologii z siedzibą w Warszawie.
Przygotowanie materiału do tego tekstu tylko utwierdziło mnie w przekonaniu, jak wybitną i fascynującą postacią była (a w naszej pamięci wciąż przecież jest!) Maria Skłodowska-Curie. A już niedługo jej twarz we Francji będziemy mogli oglądać na co dzień!
Ciekawostki i wszelkie informacje czerpałam przede wszystkim z następujących źródeł
Historia bez cenzury – YouTube
Źródła zdjęć
– zdjęcie główne:
https://curie.fr/actualite/institutionnel/marie-curie-lhonneur-des-nouvelles-pieces-de-50-centimes-deuro
– zdjęcie w tekście: Nationaal Archief z serwisu Unsplash
