Dyskryminacja podczas rozmowy o pracę

Mieszkasz we Francji. Szukasz pracy lub masz zamiar ją zmienić. W odpowiedzi na twoje CV odzywa się firma XY i zaprasza cię na rozmowę kwalifikacyjną. Radość!

Przygotowujesz się więc do spotkania, opracowujesz odpowiedzi na pytania dotyczące przebiegu twojej dotychczasowej kariery zawodowej, kompetencji, umiejętności, ambicji. Googlujesz firmę, żeby wiedzieć o niej jak najwięcej, pokazać swoją motywację, gdy cię o nią spytają.

Warto zrobić jeszcze coś. Przypomnieć sobie, jakie są twoje prawa w świetle francuskiego ustawodawstwa. Czy wiesz, na jakie pytania nie masz wcale obowiązku odpowiadać? Jak definiuje się dyskryminację w obszarze zatrudnienia?

Przepis mówi

Żadna osoba nie może zostać odrzucona w procedurze rekrutacji lub przyznawania stażu lub dostępu do szkolenia w firmie, żaden pracownik nie może zostać ukarany, zwolniony lub stać się obiektem bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji, (…) zwłaszcza, jeśli dotyczy to wynagrodzenia, (…), dystrybucji funduszy motywacyjnych, awansu zawodowego, przeniesienia do innej lokalizacji firmy lub przedłużenia umowy z powodów takich jak pochodzenie, płeć, obyczaje, orientacja lub tożsamość seksualna, wiek, sytuacja rodzinna lub ciąża, cechy genetyczne, prawdziwa lub domniemana przynależność lub jej brak do danej grupy etnicznej, narodu lub rasy, poglądów politycznych, działalności związkowej, przekonań religijnych, cech fizycznych, nazwiska, miejsca zamieszkania ani z powodu swojego stanu zdrowia lub upośledzenia. (Artykuł L1132-1 kodeksu pracy dot. dyskryminacji*)

Pytania dyskryminujące

Na rozmowie kwalifikacyjnej nie powinny paść niektóre pytania. Zadanie ich przez rekrutera lub potencjalnego pracodawcę świadczy albo o nieznajomości prawa, albo o złej woli i równie złych praktykach. Jeśli jedna z kwestii dyskryminujących mimo wszystko się pojawi, nie mamy obowiązku udzielać odpowiedzi.

Wszystkie pytania, jakie są zadawane podczas rozmowy muszą mieć bezpośrednio służyć ocenie zdolności kandydata do wykonywania obowiązków związanych ze stanowiskiem, o które się ubiega.

Między innymi następujące kwestie nie powinny pojawić się na rozmowie o pracę:
– Czy jest Pan/ Pani w związku małżeńskim?
– Ile ma Pan/Pani lat?
– Czy jest Pani w ciąży?
– Jakie są Pani (na ogół jednak częściej kobietom zadaje się to pytanie) plany rodzinne? Czy i kiedy planuje Pani mieć dzieci?
– Ile ma Pani dzieci i w jakim są wieku?
– Czy ma Pan/Pani problemy ze zdrowiem?
– Jakiego jest Pan/Pani wyznania?
– Czy jest Pan/Pani wierzącym praktykującym?
– Czy był  Pan/Pani karany(a)? (Za wyjątkiem ofert, których charakter i oficjalny opis wymaga niekaralności, tak jak większość stanowisk państwowych).
– Czy należy Pan/Pani do związku zawodowego (syndykatu)?

Jak odpowiedzieć?

Można nie odpowiadać wcale. Takie nasze prawo. Jeśli w ten sposób zaczyna się znajomość z firmą/ potencjalnym przyszłym pracodawcą, może lepiej przemyśleć, czy rzeczywiście chcemy wchodzić w taką relację.

Jednocześnie odmawiając odpowiedzi stawiamy się w niekorzystnym świetle i wielce prawdopodobne, że tym samym tracimy szanse na zatrudnienie. Można więc spróbować odbić pytanie, starając się poznać motywy rekrutera: „Czy boją się Państwo, że nie będę w pełni dyspozycyjna?” lub „Czy pragną Państwo poznać moją dyspozycyjność?”W wielu sytuacjach na pewno da się dojść do porozumienia obu stronom, mimo „niefortunnego” początku.

Warto również wiedzieć, że zgodnie z prawem pracy, dyskryminacja podlega karze do trzech lat więzienia i  45 000 EUR grzywny. Szczegółowych informacji oraz porad udzielają pracownicy specjalnej linii telefonicznej Allô Service Public pod numerem 3939. Natomiast w celu zgłoszenia przypadku dyskryminacji w środowisku pracy, jego ofiara lub świadek powinni udać się do Conseil du Prud’hommes.

Przydatne linki

Service-Public.fr serwis rządowy wyjaśniający wiele zagadnień życia codziennego we Francji z prawnego punktu widzenia
Artykuł: Quelles sont les méthodes de sélection autorisées pour recruter un candidat?  właśnie na portalu Service-Public
Legifrance, Code du travail, Chapitre II : Principe de non-discrimination – tekst prawa pracy, rozdział dot. dyskryminacji

* Francuski tekst cytatu: „Aucune personne ne peut être écartée d’une procédure de recrutement ou de l’accès à un stage ou à une période de formation en entreprise, aucun salarié ne peut être sanctionné, licencié ou faire l’objet d’une mesure discriminatoire, directe ou indirecte, (…) notamment en matière de rémunération, (…) de mesures d’intéressement ou de distribution d’actions, de formation, de reclassement, d’affectation, de qualification, de classification, de promotion professionnelle, de mutation ou de renouvellement de contrat en raison de son origine, de son sexe, de ses mœurs, de son orientation ou identité sexuelle, de son âge, de sa situation de famille ou de sa grossesse, de ses caractéristiques génétiques, de son appartenance ou de sa non-appartenance, vraie ou supposée, à une ethnie, une nation ou une race, de ses opinions politiques, de ses activités syndicales ou mutualistes, de ses convictions religieuses, de son apparence physique, de son nom de famille, de son lieu de résidence ou en raison de son état de santé ou de son handicap.” L’article L1132-1 du Code du travail sur la discrimination

Foto główne: Nadine Shaabana z serwisu Unsplash